Bij Architects in Motion geloven we sterk in de kracht van innovatie om historische gebouwen een toekomst te geven. De renovatie van de Abdij van Brecht is hier een prachtig voorbeeld van. Dankzij gedetailleerd uitgewerkte BIM-modellen (Building Information Modeling) kunnen we het ontwerp volledig in 3D visualiseren en de plannen op een unieke manier presenteren aan de zusters.
Voka, Architects in Motion ontwerpt het nieuwe trainingscomplex van Lommel SK, 04/2025
made-in.be, Heilig Hartziekenhuis Mol investeert in toekomst met nieuwe vleugel ‘HartBouwt’, 04/2025
made-in.be, Spraakmakend | Turnhouts architectenbureau ontwerpt renovatie trappistinnenabdij in Brecht, 03/2025
De Tijd, ‘Onze vorm van cohousing maakt wonen in de stad betaalbaarder én socialer’, 12/2023
AR-TUR, Architectuur in de Kijker: Centrum voor Algemeen Welzijnswerk De Kempen, 11/2023
Drisag, Bij De Kern moeten patiënten zich op hun gemak voelen, 11/2022
Equitone, Circulair bouwen centraal in uniek project ‘De Bleeken’ in Retie, 09/2022
Circubuild, Architects in Motion ontwerpt in Balen circulair woonproject met veel groen, 08/2022
De abdij O.L.Vrouw van Nazareth in Brecht is een actieve abdij, die in 1950 gebouwd werd en 20 zusters trappistinnen huisvest die een monastiek leven leiden volgens de Regel van Sint-Benedictus. Naast de private woon- en werkvertrekken (met een grote abdijkerk) omvat het gebouw ook een monastieke winkel, waar ze hun eigenTRAPP-zeepproducten e.a. verkopen, en een gastenhuis.
De abdij is een typisch voorbeeld van cistercienzerarchitectuur, gebouwd op het middeleeuwse model van benedictijnse abdijen. De abdij werd in 1950 gebouwd door de Paters Trappisten van Westmalle. De abdij is in neoromaanse stijl gebouwd en weerspiegelt door zijn robuustheid en grootte de tijdsgeest net vóór het Tweede Vaticaans Concilie. De eenheid van stijl geeft het complex een serene uitstraling. Het grootste gedeelte van de abdij is voorbehouden voor de zusters (het zogenaamde ‘slot’). Daarnaast is er een gastenhuis met twintig kamers voor individuele gasten of groepen, een onthaalruimte voor de bezoekers en een monastieke winkel. Doorheen de jaren zijn er weinig ingrijpende veranderingen gebeurd, behalve het kleiner maken van de kerk.
De abdijgemeenschap wordt kleiner en de zusters willen minder verspreid leven over het gebouwencomplex. Daarom worden alle leefruimtes gecentreerd rond het pandhof (de gesloten binnentuin). Dit betekent dat alle kamers van de zusters op de eerste verdieping rond de pandhof vernieuwd worden. Op het gelijkvloers veranderen de kapittelzaal en de bibliotheek van bestemming, wordt de kerk verkleind, de winkel met TRAPP-producten verplaatst en komt er een nieuwe toegang tot de abdij. Bij dit alles wordt er bijzondere aandacht besteed aan het ecologisch verantwoord renoveren door te werken met duurzame materialen en te kiezen voor geothermische warmtepompen, klimaatplafonds, zonnepanelen, vloerisolatie, dubbele beglazing etc. De abdijsite, met haar 11 hectare binnen de muren en 13 hectare erbuiten, biedt tal van mogelijkheden voor een toekomstgericht circulair model, waarin drie kringen centraal staan: de gemeenschap van zusters, de betrokkenen rondom hen en de toevallige passanten.
De binnenste kring, de kern van de abdij, wordt gevormd door de zusters zelf, die zich voor het leven verbinden aan God, het trappistinnenleven en de gemeenschap. Zij vormen het biddende hart van de site en wijden hun leven volledig aan gebed, soberheid en eenheid in liefde. De slotmuur symboliseert de bescherming van dit verborgen apostolaat, waarbij liturgisch en persoonlijk gebed de dag structureren. Om deze essentie te bewaren, heeft Architects in Motion de herinrichting van de kamers rondom het pandhof begeleid en zo gezorgd voor een meer centrale en efficiënte leefomgeving. Om tegemoet te komen aan de behoefte aan een compacter geheel, wordt het schip van de kerk heringedeeld. Het voorste deel blijft behouden voor liturgische vieringen, terwijl de overige ruimtes een nieuwe invulling krijgen als abdijwinkel en polyvalente ruimte. Hierdoor dragen deze ruimtes bij aan zowel de praktische als gemeenschapsgerichte functies van de abdij.
De tweede kring omvat het gastenhuis en de leken die dichter bij de abdij willen leven. Dit gastenhuis biedt bezoekers de kans om enkele dagen mee te leven in gebed en stilte en blijft een belangrijk onderdeel van de abdijwerking. Dankzij de ingrepen van Architects in Motion kan er op termijn een maatschappelijk relevante functie(s) geïntegreerd worden, zonder afbreuk te doen aan de oorspronkelijke spirituele missie. Er wordt nagedacht over het uitbouwen van enkele studio’s en appartementen zodat leken dichter bij de abdij kunnen wonen, wat een zachte vorm van religieuze co-housing mogelijk maakt. Vrijwilligers spelen een essentiële rol in de uitbouw van de abdijsite en ook voor hen zorgt Architects in Motion voor een optimale ruimtelijke indeling.
De buitenste kring richt zich op de toevallige bezoeker, nieuwsgierig naar wat zich binnen de muren afspeelt. De abdij wil laagdrempelige initiatieven ontplooien, zoals een abdijwinkel,. Architects in Motion heeft hierbij geadviseerd over de ruimtelijke integratie van deze functies, zodat de overgang van buiten naar de monumentale abdij op een natuurlijke en uitnodigende manier plaatsvindt. De overgang gebeurt via een nieuw, transparant paviljoen in hout, dat op een intieme manier de gasten met de zusters in contact brengt, alvorens de monumentale abdij te betreden. Dit alles zonder de rust en stilte van de binnenste cirkels te verstoren.
De prachtige parktuin van de abdij is een belangrijke troef voor spirituele groei en diepgang. Hier komen de zusters tot rust komen, tot zichzelf komen.
De abdij zet ook sterk in op verduurzaming en gelooft in zelfvoorzienendheid. Zo worden de zoldervloeren geïsoleerd binnen een esthetisch kader, wordt de bestaande stookolietank vervangen door een warmtepomp in combinatie met een zonneveld en maakt men gebruik van een bestaande waterput om in waterbehoeften te voorzien. Deze duurzame oplossingen zijn door Architects in Motion zorgvuldig geïntegreerd in het ontwerp, waarmee tevens wordt bijgedragen aan de economische levensvatbaarheid van de abdij. Denk hierbij aan de verkoop van producten onder het private label 'Trapp', de eventuele verhuur van wooneenheden en samenwerking met externe partners voor de exploitatie van het boerderijgebouw.
Opdrachtgever
Abdij OLV Nazareth Brecht vzwHoofdaannemer ruwbouw & afwerking
Beneens Bouw & Interieur bvHVAC sanitair
Theo Boons NVElektriciteit
EG-Elec NVStudie technieken
ESTA adviesStudie EPB en veiligheidscoördinatie
Groep Dirk De GroofSloop- en asbestinventaris
Be-Consult BVmade-in.be, Spraakmakend | Turnhouts architectenbureau ontwerpt renovatie trappistinnenabdij in Brecht, 03/2025
DEEL
Volgende
Vorige